چه کسی اولین بار پیامک فرستاد؟ تاریخچه ارسال پیامک

احتمالا شما هم روزانه ده‌ها پیام کوتاه در تلفن همراه خود مشاهده می کنید. پیامهایی با محتوای تبلیغ انواع کالاها و خدمات تا احوال پرسی دوستان و آشنایان. اما تا به حال این فکر کرده‌اید که اولین پیامک توسط چه کسی ارسال شده است؟ در این مقاله نگاهی کوتاه به تاریخچه پیامک در ایران و جهان داریم.

پیامک یا اس ام اس (SMS) به معنی سرویس پیام کوتاه (Short Message Service) ابزاری برای تبادل پیامهای کوتاه متنی از طریق تلفنهای همراه و بر بستر شبکه مخابراتی (GSM) است. اگرچه این ابزار در دهه 90 میلادی تجاری شد، اما ایده اولیه آن مربوط به دهه 80 میلادی است. در ایران نیز اولین بار در سال 1381 سرویس پیام کوتاه مورد استفاده قرار گرفت و پس از آن اپراتورهای مختلف در سراسر دنیا این خدمت را ارائه دادند و آن را به یکی از سودآورترین منابع درآمدی خود تبدیل کردند. امروزه پیامک نه تنها به عنوان ابزاری ارتباطی بین افراد، بلکه به عنوان روشی برای تبلیغات و اطلاع رسانی ارزان و کارآمد استفاده می شود.

چه کسی اولین بار پیامک فرستاد؟

ایده پیامک توسط مهندسی فنلاندی به نام متی مکونن (matti makkonen) که در آن زمان در شرکت نوکیا  کار می کرد مطرح شد. این ایده زمانی که او برای شرکت در کنفرانس «آینده ارتباطات موبایلی» به کشور دانمارک سفر کرده بود، به ذهنش خطور کرد. اما از آنجا که او ایده خود را ثبت نکرده بود؛ سودی هم از این ایده درخشان عایدش نشد.

اولین پیام کوتاهی که در دنیای واقعی ارسال شد، پیامکی بود که مدیر اپراتوری شبکه ارتباطات ودافون (Vodafone) برای همکاران خود ارسال کرد. این پیام در شب کریسمس ۱۹۹۲ با متن «کریسمس مبارک» برای کارمندان این شرکت و با استفاده از کامپیوتر ارسال شد.

در سال ۱۹۹۲ شرکت نوکیا گوشی‌ ساده ای را به بازار ارائه داد؛ که تنها قابلیت ۶۰ دقیقه مکالمه داشت و فقط می‌توانست  ۹۹ شماره مخاطب را ذخیره کند. ابعاد این گوشی موبایل بسیار کوچک بود و صفحه نمایشی به رنگ سیاه و سفید داشت.

یک سال بعد ایده متی مکونن را محققی به نام فریدهلم هیلبرند (Friedhelm Hillebrand) توسعه داد. او سعی کرد تا با توسعه ایده مکونن از تلفن‌های همراه برای نمایش و انتقال پیام استفاده کند. در مدل ابتکاری او امکان ارسال پیام کوتاه با ۱۶۰ کاراکتر وجود داشت. همین محدودیت باعث بروز خلاقیت در کاربران شد، به گونه ای که حتی منجر به پیدایش نوعی زبان اختصاری در بین نسل جدید آن زمان شد. کاربران تلفن همراه با استفاده از حداقل کلمات مقصود خود را به مخاطب می رساندند و روشهای خلاقانه ای برای انتقال پیام و کاهش همزمان هزینه ابداع می کردند.

تاریخچه ارسال پیامک در دنیا

با توسعه فناوری پیام کوتاه در دهه 90، این ابزار به سرعت رشد کرد و طی یک دهه مورد استقبال کاربران شبکه های موبایل قرار گرفت.

قابلیت ارسال پیام کوتاه در چند سال اول راه اندازی تغییرات زیادی را تجربه کرد. به عنوان مثال در ابتدا تنها ارسال پیام از یک مشترک به یک مشترک دیگر قابل انجام بود. بعد از چند سال این قابلیت توسعه یافت، به طوری که مشترک می‌توانست پیام خود را به چند مشترک دیگر به طور همزمان ارسال کند.

ارسال همزمان پیامک به چند مخاطب از نظر اقتصادی سود بالایی را برای شرکت‌های اپراتور رقم زد. می‌توان گفت همین موضوع سبب شد تا افراد بسیار زیادی حتی در جوامع توسعه ‌نیافته مانند کشورهای آفریقایی هم استقبال بی نظیری از تلفن‌های همراه داشته باشند. از طرفی با توسعه امکانات سرویس پیام کوتاه، رگولاتورها قوانین سختگیرانه تری اعمال کردند و امکان ارسال پیامک به صورت انبوه از کاربران عادی گرفته و در اختیار شرکتهای ارائه دهنده خدمات پیام کوتاه تجاری قرار گرفت. این شرکتها با ارائه خدمات ارزش افزوده به مشتریان خود امکانات مختلفی را با اهداف تجاری در اختیار سازمانها قرار دادند. توسعه خدمات شرکتهای A2P (Application-2-Person) بازار پیام کوتاه را در جهان متحول کرد و باعث رشد دوچندان آن شد. امروز این شرکتها با ترکیب خدمات خود را با فناوریهای نوین  امکانات بسیار گسترده تری را به سازمانها ارائه می نمایند.

تاریخچه ارسال پیامک در ایران

بیش از ۲۰ سال از ارسال اولین پیامک در ایران می‌گذرد و مانند تمام نقاط سراسر جهان، مشترکان ایرانی هم از این سرویس استقبال بسیار گرمی کرده‌اند. اولین پیامک ایران در سال ۱۳۸۱ ارسال شد. بعد از این تاریخ شهروندان ایرانی توانستند در اغلب مواقع ارسال پیامک را جایگزین برخی تماس‌های تلفنی کنند.

با توجه به گزارشی که شرکت مخابرات ایران در ابتدای سال ۱۳۸۳ منتشر کرد، در آن زمان حدود ۴ میلیون نفر از تلفن همراه استفاده می‌کردند؛ که این رقم در انتهای همان سال رشد ۵۰ درصدی را به خود دید. یکی دیگر از گزارش‌های ارائه شده از طرف شرکت مخابرات ایران مشخص می‌کند که اضافه شدن سرویس پیام کوتاه به تمام سیم کارت مشترکان تلفن همراه سبب شد؛ تا کاربران استقبال بیشتری در جهت استفاده از تلفن همراه داشته باشند. به طوری که در سال ۱۳۸۵ حدود ۸ میلیارد پیامک در ایران ارسال شد.

آینده پیام کوتاه

به طور کلی آمارها و گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد که در طول این سال‌ها استفاده از سرویس پیام کوتاه رشد سریعی داشته است. علیرغم ظهور فناوریهای جدید (از جمله انواع پیام رسانهای مبتنی بر اینترنت) همچنان استفاده از خدمات پیام کوتاه به دلایل مختلف از جمله ضریب نفوذ بالا، ارزان بودن و راندمان بالا رو به رشد است. پیش بینی های انجام شده توسط منابع مختلف نشان دهنده رشد بازار این صنعت در سالهای آینده است. اما تفاوت نسبت به گذشته، نوع کاربرد پیامک و تغییر روند کاربری از تبلیغات به اطلاع رسانی و مدیریت ارتباط با مشتریان است. در پستهای آینده حتما در مورد کاربردهای نوین پیام کوتاه خواهیم نوشت.

 کلام آخر

سرویس ارسال پیام کوتاه مانند هر سرویس‌ دیگری با ورود به دنیای فناوری توانست کاربران بسیار زیادی را به خود جلب کند. امروزه در سراسر جهان سرویس های ارسال پیام کوتاه با انواع کاربردها ارائه می شوند. گذر زمان سبب شده تا ارسال پیام کوتاه به یکی از روش‌های ارتباطی و تبلیغاتی تبدیل شود و کسب و کارهای مختلف از آن برای معرفی و تبلیغ خود استفاده می‌کنند.